Ter gelegenheid van de dialoogschrijfwedstrijd Pennen met Mosterd die uitgeverij Ambilicious organiseert in samenwerking met
Leonardo Pisano bespreekt Leonardo als gastblogger de meest voorkomende kritiekpunten en
tekortkomingen, en geeft tips en trucs om die te verhelpen in een serie van acht blogs. De blogs verschijnen bij toerbeurt op een andere schrijverssite. Confrontaal beet de spits af met De personages praten niet als echte mensen – deel
1. Hier volgt deel 2.
De personages praten niet als echte mensen (2)
Voor het
schrijven van levensechte dialogen zijn de volgende vuistregels
nuttig.
• Lezers zijn vandaag de dag gewend aan snelle informatie. De
sleutelwoorden van een goede dialoog zijn: eenvoudig – doelgericht – direct – to-the-point. Snijd daarom overtollig vet weg. In krachtige dialoog staat geen woord te veel. Als personages bijvoorbeeld telefoneren, schrap
dan “ik ben op zoek naar Jan Klaassen” en “Moment alstublieft”. Ga direct op je doel af; duik direct in het telefoongesprek. Lezers begrijpen wel dat er handelingen aan vooraf zijn
gegaan.
• Houd het principe van stimulus en respons
aan.
• Zorg als regel voor conflicten of tegengestelde belangen
(doelen) tussen de deelnemers in de dialoog. Af en toe kan er ruimte zijn voor prietpraat in een verhaal, maar wees hier spaarzaam mee en zorg dat dat gekeuvel kort blijft en een functie
heeft in de context van het verhaal of een voorgaande scène.
Stel bijvoorbeeld een situatie voor waarbij je vrouwelijke personage wat heftigs heeft
meegemaakt, bijvoorbeeld haar auto is afgeslagen op een overweg en ze is ternauwernood aan een aanstormende trein ontsnapt. De actiescène heb je uiterst spannend en beeldend beschreven. Er is
een rustmoment nodig om de lezer te laten bijkomen. Een simpele dialoog kan daarvoor zorgen, zoals een kop thee met de buurvrouw. Toch kan het interessanter worden gemaakt door … juist, door
conflict. Wat als je wat laat zien van het personage wat niet strookt met de werkelijke gebeurtenissen? Bijvoorbeeld, ze overdrijft ‘ternauwernood’, of onderstreept haar heldhaftigheid,
terwijl ze verlamd was van schrik en een omstander haar auto van de overweg heeft gereden. Schrijven van een dialoog met conflict is op deze manier veel leuker, toch?
• Stel een duidelijk doel voor het
personage dat centraal staat in de scène. Dit personage zal ervoor zorgen dat de conversatie gefocust blijft en ‘gezwam’
afkappen.
• Zorg ervoor dat de personages luisteren en op elkaar reageren.
Als Pieter wil praten over dat geweldige doelpunt dat hij heeft gemaakt en Marja is alleen maar geïnteresserd of haar vriendin het al heeft bijgelegd met
haar vriendje, dan gaat de dialoog nergens over. Dat betekent niet dat iedereen steeds netjes antwoord moet geven op vragen. Ze mogen best af en toe langs elkaar heen praten, elkaar niet
begrijpen of om antwoorden heen draaien. Sterker nog, dat kan de spanning ten goede komen. Maar samenhang dient op enig moment duidelijk te worden.
• Tracht zo veel mogelijk dialogen te laten plaatsvinden in een
één-op-één setting. Meer dan één personage compliceert een dialoog enorm. Als er meer personages aanwezig zijn, bedenk dan een manier om de anderen uit de scène te laten
weggaan.
Doe mee met Pennen met Mosterd! Voor reglement,
prijzen en overige details over de wedstrijd: zie www.ambilicious.nl/pennenmetmosterd. Volg Leonardo’s blogs om je dialogen nóg beter te maken. De volgende blog van
Leonardo,
De personages klinken wel realistisch, maar allemaal hetzelfde – deel 1,
zal verschijnen in week 36 op https://www.marjonsarneel.nl/
Ik stel de volgende prijs ter beschikking:
Ellen Deckwitz, Olijven moet je leren lezen, Een cursus genieten van poëzie.
Reactie schrijven
Leonardo Pisano (donderdag, 06 september 2018 09:05)
Hartelijk bedankt, Nel, voor de mogelijkheid mijn blog op jouw site te plaatsen en de fantastische prijs die je voor Pennen met Mosterd ter beschikking hebt gesteld!